1821: Η Επανάσταση των Ελλήνων μέσα από τα βιβλία

Ο Μακρυγιάννης άρχισε να γράφει τα Απομνημονεύματά του στο Άργος, όταν υπηρετούσε την Κυβέρνηση Καποδίστρια ως αρχηγός της εκτελεστικής δυνάμεως Πελοποννήσου, και συγκεκριμένα από τις 26 Φεβρουαρίου, 1829. Όπως αναφέρεται σε μεταγενέστερο πρόλογό του, που τον έγραψε κατά το 1850, όταν ξαναδιάβασε το έργο αντικατέστησε τα τρία πρώτα φύλλα του, που είχαν σαπίσει από την υγρασία, με άλλα όμοια, κατά την ουσία και όχι κατά γράμμα. Το έργο που ξεκίνησε στο Άργος το συνέχισε στο Ναύπλιο και κυρίως στην Αθήνα. Μετά την ολοκλήρωσή του, για λόγους προληπτικούς τα έκρυψε σε ένα τενεκέ. Η επιλογή να καταγράψει τα γεγονότα όπως τα έζησε «υποδεικνύει πως ο Μακρυγιάννης είχε διαμορφώσει, από πολύ νωρίς, μια προωθημένη αντίληψη για το βάρος που έχει η γραπτή αποτύπωση των γεγονότων»[...]

Η γλώσσα και το ύφος των Απομνημονευμάτων

 
Ο Μακρυγιάννης χρησιμοποιεί 142.687 λέξεις εκ των οποίων οι 54.701 είναι αυτές που συγκροτούν την βάση της γλωσσικής επικοινωνίας του. Τα ρήματα είναι 25.943 και τα ουσιαστικά 28.758 , τα προσηγορικά 21.070 και τα κύρια 7.688. Η γλώσσα του είναι ένα κράμα από τη ζωντανή δημοτική της εποχής με διαλεκτικά στοιχεία, πλήθος ξενισμών τουρκικής και δυτικής προέλευσης και με ισχυρή επιρροή από τη λόγια. Ένας γλωσσικός εκλογιοτατισμός των κειμένων επισημαίνεται από την σύγχρονη έρευνα, ο οποίος εξαφανίζει το αδρό ύφος του. Γράφει όπως ακούει τις λέξεις, π.χ. αντί Θήβα - Φήβα, Ελευσίνα - Λεψίνα. Χρησιμοποιεί ονομαστικές πληθυντικού όπως ανάκρισες, απόδειξες, δούλεψες. Οι γενικές του είναι ιδιόμορφες, το βρέφος του βρέφου. Δημιουργεί λέξεις, δικαιοκράτες, θαλασσοδύναμη, βαρυθύμωσε, αντοφέκηγος. Χρησιμοποιεί προθέσεις που προσδίδουν έμφαση, δηλαδή, καταβασανίζουν, καταδιαιρούν. Οι χυδαίες λέξεις δεν απουσιάζουν: γαμώ, καυλί, κώλος, καύλωναν. Ακούει λέξεις με το αφτί του και τις προσαρμόζει με τους φωνητικούς κανόνες της δημοτικής όπως ολίστια, αυτόφτης. Επίσης ενσωματώνει ξένες λέξεις, όπως ντισμπάρκο, ριτιράτα, νοφόρμα. Κάνει χρήση ενεργητικής μετοχής, όπως αγωνίζοντας. «Οι ιδιομορφίες στη γλώσσα και στον τρόπο γραφής του αποδίδονται στη μητρική γλώσσα του, σε μία "κοινή" δημώδη της εποχής, σε εσφαλμένες αποκαταστάσεις (υπερδιορθώσεις), σε πλημμελή απόδοση φθόγγων ή λέξεων και σε χαρακτηριστικά (συντακτικά-υφολογικά) του προφορικού λόγου». Για το ύφος επισημαίνεται η προφορικότητα, η βιωματική παρουσίαση και η έντονα συναισθηματική φόρτιση, ο προσωπικός σχολιασμός, η λαϊκότροπη αφηγηματική δομή, η αμεσότητα του λόγου με την κοφτή, ασύνδετη παρατακτική δομή του, με την αποφθεγματική λιτή και πυκνή διατύπωσή του, η άτακτη εναλλαγή χρόνων και η ευρεία χρήση του διαλόγου στην αφήγηση.[...] Wikipedia

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Εκδότης ΚΑΡΑΒΙΑ Α.
Αριθμός σελίδων 600
Διαστάσεις 24x17
Πρόλογος ΑΣΔΡΑΧΑΣ Ι. ΣΠΥΡΟΣ
Επιμέλεια ΑΣΔΡΑΧΑΣ Ι. ΣΠΥΡΟΣ

Παρουσίαση

Ο Γιάννης Μακρυγιάννης τόσον ως πρόσωπο του αγώνα, όσο και ως τεκμήριο του νεοελληνικού πολιτισμού οφείλεται αποκλειστικά στο Γ. Βλαχογιάννη. Δίχως τη δική του έρευνα θάμενε στην ιστορική μνήμη ως ένας από τους πολλούς αγωνιστές του 21, και μάλιστα δεύτερης γραμμής. Τον ανάσυρε από την πιθανή ζωή των παραπομπών και τον κατέστησε ολοκληρωμένη προσωπικότητα σε μιαν αδιαφιλονίκητης αξίας βιογραφία, που δεν ξεπεράστηκε ούτε και πρόκειται να ξεπεραστεί με τα σημερινά δεδομένα τουλάχιστο. Στη βιογραφία του Βλαχογιάννη κατορθώνεται με βάση το Απομνημόνευμα, το προσωπικό Αρχείο Μακρυγιάννη, τον τύπο της εποχής, τις νεκρολογίες για το Μακρυγιάννη, τις βασικές πηγές του 21, όπου υπάρχουν μνείες για το Μακρυγιάννη, κι αυτήν την προφορική παράδοση να εξεικονιστεί όχι μόνο η προσωπικότητα του βιογραφούμενου, αλλά και να συναρτηθεί κ' ερμηνευθεί με το κλίμα της εποχής της, που ο Βλαχογιάννης κατείχε τόσον ως αντικείμενο ιστορίας, όσο και σαν ψυχολογική πραγματικότητα. Η βιογραφία είναι πολύτιμη γιατί διασώζει τα του βίου του Μακρυγιάννη από το σημείο που τελειώνει το απομνημόνευμα και πέρα και μάλιστα γιατί διαφωτίζει κ' αιτιολογεί τα σχετικά με τη δίκη και φυλάκιση του Μακρυγιάννη (16 - 17 Μαρτίου 1852). [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ 1797-1827
Αδελφοί αναγνώστες
Εισαγωγή
1. Η πατρίδα. Πρώτες περιπέτειες
2. Στου Πέτα, μάχη στην Κούλια Μακρυνόρους
3. Προετοιμασίες για την επίθεση στην Άρτα. Οι καπετανέοι
4. Νικηταράς και Υψηλάντης στη Ρούμελη, συνέλευση των οπλαρχηγών
5. Πολιορκία της Α' της Ακρόπολης, παράδοση των Τούρκων της Ακρόπολης
6. Ο εμφύλιος στο Άργος, στον Κολοκοτρώνη
7. Ο Μακρυγιάννης στην Αρκαδιά, απόβαση Ιμπραήμ
8. Άμυνα Κολκοτρώνη, Ο Μακρυγιάννης στους Μύλους
9. Ο Μακρυγιάννης στην Αθήνα για θεραπεία, στη Ύδρα
10. Συνεννόηση Μακρυγιάννη και Ζαΐμη, Μακρυγιάννης και Φαβιέρος
ΒΙΒΛΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 1827-1832
1. Άφιξη Καποδίστρια, διοργάνωση στρατού
2. Χιλίαρχος, Πετρόμπεης - Μιαούλης
3. Τα μετά το θάνατο του Καποδίστρια, διοικητική Επιτροπή
ΒΙΒΛΙΟ ΤΡΙΤΟ 1833-1843
1. Άφιξη του Όθωνα, υποδοχή του Όθωνα
2. Ο Μακρυγιάννης στην Αθήνα, συνομωσίες των κομμάτων
3. Ενηλικίωση του Όθωνα, δυσαρέσκειες των αγωνιστών
4. Αρρώστια Μακρυγιάννη, αφεντάδες και είλωτες
5. Στην Τήνο, Ιλαρίων Καράτζογλου
6. Ο Μακρυγιάννης μυεί τους αγωνιστές, ο όρκος των συνομοτών
7. Μύηση Καλλέργη, μύηση Σπυρομήλιου
ΒΙΒΛΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ 1843-1851
1. Έναρξη των εργασιών της Α' Εθν. Συνέλευσης στην Αθήνα, σχέδιο Μακρυγιάννη για της φρουρά της Συνέλευσης
2. Υπουργείο Μαυροκορδάτου, βουλευτικές εκλογές
3. Εκλογή Κολέτη. Προτάσεις του στο Μακρυγιάννη, συμβουλές στου Μακρυγιάννη στον Κολέτη
4. Αλλαγές στο δήμο Αθηναίων, εθνοφυλακή
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το κατηγορώ του Μακρυγιάννη, αναθυμήματα από τον εμφύλιο πόλεμο
ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ
Η πατρίδα, ο κατατρεγμός
ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ
ΑΠΟΣΩΜΑ
ΓΛΩΣΣΑΡΙ
INDEX

ΙΩΑΝΝΗ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ ΑΠΑΝΤΑ (ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)
ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ - ΔΙΚΗ
ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ)
Παρουσίαση-Σχόλια: Δημήτρης Φωτιάδης
Μελετήματα: Σ. ΑΣΔΡΑΧΑ, Γ. ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ, Γ. ΔΑΛΑ, Γ. ΘΕΟΤΟΚΑ, Γ. ΚΟΡΔΑΤΟΥ, Γ. ΚΟΥΡΝΟΥΤΟΥ, Γ. ΣΕΦΕΡΗ
Εκδότης ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 1975
Αριθμός σελίδων 594
Διαστάσεις 21x15
Πρόλογος ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Επιμέλεια ΑΛΕΞΙΟΥ ΕΛΛΗκρινίσεις σχετικά με τις τιμές διάθεσης βιβλίων


Παρουσίαση

Ο Μακρυγιάννης, που δεν πάτησε ποτέ στο σχολειό, έμαθε την αλφαβήτα όταν έγινε πια άντρας, με κόπους και μόχθους πιο μεγάλους κι από τα πιο ξακουστά του ανδραγαθήματα. Δεν κατάφερε όμως ποτέ να την καλομάθει. Έμαθε τόσα μονάχα ψηφιά, που να μπορέσει μ' αυτά να γράψει, με μια παράδοξη φωνητική γραφή, τ' «Απομνημονεύματά» του. Τι είναι εκείνο που τα κάνει ανεχτίμητα; Η μορφή ή το περιεχόμενο; Και τα δυο. Μορφή και περιεχόμενο είναι σ' αυτά, όπως σ' όλα τα μεγάλα έργα, αναπόσπαστα δεμένα. Γιατί αυτός ο «αγράμματος» στέκεται ο μεγαλύτερος ίσως στιλίστας του νεώτερου πεζού λόγου μας. Κανείς άλλος δεν έχει τον πλούτο του ύφους του Μακρυγιάννη. Είναι αδρό, πυκνό και τόσο αληθινό και πηγαίο μέσα στην ιδιομορφία του. Δεν έχει μάταια στολίδια. Δεν είναι τέχνη ψιλοδουλιάς, μα δωρικής κολώνας. Είναι γραμμένο καθώς πελεκάνε το μάρμαρο. [...] (Δημήτρης Φωτιάδης, από την παρουσίαση της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή, Έλλη Αλεξίου (Στη ζωή και το έργο του Στρατηγού Μακρυγιάννη)
Ο Μακρυγιάννης, Σπ. Ι. Ασδραχά
Ο Μακρυγιάννης Ένας Προκλασσικός, Γ. Δάλα
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, Γ. Θεοτοκά
Η Λαϊκή Μούσα για τους δημοκρατικούς αγώνες του Μακρυγιάννη, Γ. Κορδάτου
Ο Στρατηγός Μακρυγιάννης (1797-1864)
Βιογραφικό και Βιβλιογραφικό σημείωμα, Γ. Κουρνούτου
Ένας Έλληνας - Μακρυγιάννης, Γ. Σεφέρη
Πρόλογος Ι. Βλαχογιάννη
Πρόλογος του Συγγραφέως
Εισαγωγή συγγραφέως
Βιβλίον Α' (1797-1827)
Βιβλίον Β' (1828-1832)
Βιβλίον Γ (1833-1843)
Βιβλίον Δ' (1843-1851)
Επίλογος

1821: ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΕΘΝΟΣ, ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ
ΜΗΛΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Εκδότης ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
Χρονολογία Έκδοσης Νοέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 248

Παρουσίαση

Από το 1838 έως σήμερα, το ελληνικό κράτος γιορτάζει την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης την 25η Μαρτίου κάθε χρόνου (μαζί με τον «Ευαγγελισμό της Θεοτόκου» από την ορθόδοξη εκκλησία). Η ημερομηνία αυτή αποκρύβει ένα ζήτημα που βρίσκεται εντούτοις μπροστά στα μάτια μας: ότι η Ελληνική Επανάσταση προκηρύχθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 1821 στις Ηγεμονίες της Μολδαβίας και της Βλαχίας από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, με τη θέση μάλιστα ότι «Ο Μωρέας, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, η Σερβία, η Βουλγαρία, τα Νησιά του Αρχιπελάγους, εν ενί λόγω η Ελλάς άπασα έπιασε τα όπλα, δια να αποτινάξη τον βαρύν ζυγόν των Βαρβάρων». Η πεποίθηση αυτή, ότι όλοι οι Χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι Έλληνες, ξεκινάει από τα επαναστατικά κείμενα του Ρήγα Φεραίου και την Ελληνική Νομαρχία, και διατηρείται με μικρές τροποποιήσεις μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Αποτελεί ταυτόχρονα το ιδεολογικό έδαφος της Μεγάλης Ιδέας, της επεκτατικής πολιτικής του ελληνικού κράτους κατά τον πρώτο αιώνα ύπαρξής του.
Η μελέτη αυτή δείχνει ότι ο ελληνικός εθνικισμός, η ελληνική εθνική συνείδηση, είναι μια κοινωνική διεργασία που ξεκινά μετά τα τέλη του 18ου αιώνα, μισό αιώνα πριν από τους άλλους βαλκανικούς εθνικισμούς, έχει δε σαφές πολιτικό περιεχόμενο: απαίτηση των μαζών για κράτος, όσο αυτό δεν υπάρχει, και στη συνέχεια για πολιτικά δικαιώματα και εθνική «καθαρότητα», εσωτερικά, και για επέκταση της επιρροής του κράτους και «διόρθωση» των συνόρων του, προς το εξωτερικό. Αυτή η εθνική πολιτικοποίηση των μαζών εκφράζει την ιστορικά νέα, «μοντέρνα», μορφή υπαγωγής τους στο κεφάλαιο, καθώς μόνιμη λειτουργία της είναι να εντάσσει τους ταξικούς ανταγωνισμούς στο γενικό κεφαλαιοκρατικό συμφέρον που εμφανίζεται ως «εθνική ενότητα», και ταυτόχρονα να εμβαπτίζει στη λαϊκή υποστήριξη τις επεκτατικές-ιμπεριαλιστικές στρατηγικές του κράτους.
Από τη ρηξικέλευθη αυτή σκοπιά, ο Γιάννης Μηλιός επανατοποθετεί εδώ τα πιο κρίσιμα ζητήματα της νεοελληνικής ιστορίας: τη διαμόρφωση του ελληνικού έθνους και των ορίων του, την οικοδόμηση του ελληνικού αστικού κράτους στην αρχική ρεπουμπλικανική και στις μετέπειτα «απολυταρχικές» μορφές του, την κληρονομιά της Επανάστασης και τις ιδεολογικές χρήσεις της έως σήμερα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Ι: ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
1. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΟΛΔΑΒΙΑ κ' ΤΗ ΒΛΑΧΙΑ. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Οι Προκηρύξεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη: Η Ελλάς στη Σερβία και τη Βουλγαρία
Εξέλιξη και αποτυχία του εγχειρήματος σε Μολδαβία και Βλαχία
Ερωτήματα προς διερεύνηση: Το έθνος, το κράτος, τα όρια της διεκδικούμενης επικράτειας
2. Η «ΕΛΛΑΔΑ» ΤΟΥ 1821: ΠΡΩΤΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Τα όρια της «Ελλάδας», από τον Ρήγα Φεραίο στο 1821
Προσλήψεις του θεωρούμενου «πολυεθνικού» στοιχείου της Επανάστασης από την εθνική ιστοριογραφία
Οι γλώσσες, η «καταγωγή», και το «σχέδιο των Φιλικών»
3. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΘΝΟΣ. ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
Η παραδοσιακή εθνοκεντρική προσέγγιση
Η «αντικειμενική» προσέγγιση
Η «υποκειμενική» προσέγγιση
Η προτεραιότητα του πολιτικού στοιχείου: Το έθνος ως απαίτηση στο (για) κράτος και ως κρατικά θεσμοθετημένη «λαϊκή βούληση»
Το έθνος του κεφαλαίου. Επιπλέον σημεία μιας θεωρίας του έθνους
4 ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ κ' ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΘΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ
-Εισαγωγικές παρατηρήσεις για τη γένεση του ελληνικού έθνους
-Σημειώσεις για τη δομή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
-Η γλώσσα και η «καθολικευτική ερμηνευτική» του εθνικισμού
-Το Χρονικό του Γαλαξειδίου, ή μια προεθνική «ρωμαίικη» ιστορική αφήγηση για την περίοδο 981-1703
«Χριστιανομάχοι άνθρωποι, Μπολγάροι λεγόμενοι, εχαλάσασι τους Χριστιανούς»
«Και με την χάρι του Θεού, τους εξωλοθρεύσασι και εξεσκλαβώθηκε το γένος»
«Ο Κυρ Εμμανουήλ, δαιμονισμένο πνεύμα»
«Ο Ιζάρ μπέης επήγε στο Σάλονα, και ελυπηθήκασι πολλά οι Γαλαξειδιώταις, γιατί ήτανε ένας καλός άνθρωπος»
Ένοπλες συγκρούσεις: «και εσηκώσασι οι Ρωμαίοι άρματα στους Τούρκους»
Η τοπική ρωμαίικη-ορθόδοξη ταυτότητα
-Δύο συμβάντα με μη εθνικά χαρακτηριστικά
Τα «Ορλωφικά»
Η «Επτάνησος Πολιτεία»
-Η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η γένεση του ελληνικού έθνους
Διάχυση των χρηματοπαραγωγικών και καπιταλιστικών σχέσεων και επιτάχυνση του γλωσσικού εξελληνισμού
Κυριαρχία των ελληνόφωνων καπιταλιστών στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στα τέλη του 18ου αι. Η εξάπλωσή τους στην κεντρική Ευρώπη και τη Ρωσία
Μετά τη Γαλλική Επανάσταση: Η εθνική πολιτικοποίηση
Ο εθνικισμός ως κοινωνικοπολιτική τομή και αλλαγή ιστορικής φάσης της κοινωνίας
ΜΕΡΟΣ II. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ κ' ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ
5 ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ. Η ΝΙΚΗΦΟΡΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (1821-24)
Συντάγματα και θεσμοί. Συγκρότηση ενός αστικού κράτους
Άρχοντες, πολιτικοί και στρατιωτικά σώματα. Η πολιτική αναβάθμιση των λαϊκών μαζών
Πολιτικές τάσεις και εμφύλιοι πόλεμοι
Σχετικά με τους ταξικούς ανταγωνισμούς στο εσωτερικό των δυνάμεων της Επανάστασης
6 Η ΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΩΝ «ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ» κ' ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΡΕΠΟΥΜΠΛΙΚΑΝΙΣΜΟΥ (1825-33)
-Η δυσμενής εξέλιξη του πολέμου
-Διεθνοπολιτικοί συσχετισμοί και διπλωματική αναγνώριση του ελληνικού κράτους
Το Συνέδριο της Βερόνας, προάγγελος αλλαγών στην εξωτερική πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων
Τα εξωτερικά δάνεια και η διεθνοπολιτική σημασία τους: προεξόφληση της βιωσιμότητας της Ελλάδος
Από το Πρωτόκολλο της Πετρούπολης (1826) στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου (1827) και στο Πρωτόκολλο του Λονδίνου (1830)
-Εσωτερικές συγκρούσεις, αδιέξοδα και το τέλος του συνταγματικού ρεπουμπλικανισμού
Η επιβεβαίωση του συνταγματικού-αντιπροσωπευτικού πλαισίου πριν την «προσωρινή» αναστολή του
Πολιτικά κόμματα, συγκρούσεις, πολιτική αστάθεια: από τον συνταγματισμό στον βοναπαρτισμό
Τα κόμματα, η κοινωνική δυναμική και ο φόβος των μαζών
7 Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΝΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ κ' ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ
Η Επανάσταση και το κράτος της ως σημείο μη επιστροφής στη διαδικασία εμπέδωσης των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων
Το κεφάλαιο ως σχέση: Μανουφακτούρα, ναυτιλία, εμπόριο και χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες
Αγροτική παραγωγή, σχέσεις ιδιοκτησίας στην ύπαιθρο και οι «εθνικές γαίες»
ΜΕΡΟΣ III Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΩΣ ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ κ' ΩΣ ΠΑΡΟΝ [...]

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
ΒΟΥΡΝΑΣ ΤΑΣΟΣ
Εκδότης ΠΑΤΑΚΗΣ
Χρονολογία Έκδοσης Ιούνιος 2011
Αριθμός σελίδων 256
Επιμέλεια ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΝΑ

Παρουσίαση

Για να ερμηνευθεί σωστά το φαινόμενο της Ελληνικής Επανάστασης, μέσα στο πρώτο τέταρτο του 19ου αιώνα, σε μια εποχή δηλαδή που ο ευρωπαϊκός χώρος συγκλονιζόταν από παρόμοια γεγονότα με εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα, πρέπει να εξεταστούν οι υπερεθνικές ιδεολογίες και κοινωνικές ρίζες του και οι εσωτερικές προϋποθέσεις μέσα στη σκλαβωμένη χώρα που οδήγησαν στην έκρηξη του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων.
Κίνητρο αλλά και κινητήρια ηγετική δύναμη της Επανάστασης του 1821 στην Ελλάδα είναι η αστική τάξη, η ιδεολογία της και τα ιστορικά γεγονότα της πορείας της προς την πολιτική εξουσία. Γύρω από το πρόβλημα των κινήτρων και της κινητήριας δύναμης της Επανάστασης επικράτησαν στην προοδευτική ιστοριογραφία μας αντιλήψεις λαθεμένες, που παραγνώριζαν το ρόλο της αστικής τάξης στην Ελλάδα ως πρωτοποριακής επαναστατικής δύναμης και, ξεχνώντας ότι καμία επανάσταση δεν πραγματώνεται χωρίς την ηγεσία μιας πρωτοπόρας τάξης, που καλείται από την ιστορία να πρωταγωνιστήσει στην κοινωνική αλλαγή, υποστηρίχτηκαν λαϊκίστικες απόψεις που έδιναν το προβάδισμα στην έννοια «λαός», αφηρημένα και γενικά, κι όχι με τη σημασία μια σύμμαχης ομάδας τάξεων που δρα ενιαία για την κοινωνική αλλαγή. Η άποψη εκείνη, που παραγνώριζε και μηδένιζε το ρόλο της αστικής τάξης στον τόπο μας κατά την Επανάσταση, μας οδήγησε πολύ κοντά στη θεωρία του «αυθόρμητου» και ξεμάκρυνε την έρευνα από τη σωστή κοινωνική της βάση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ
Ο χαρακτήρας της Ελληνικής Επανάστασης. Κίνητρα - κινητήριες δυνάμεις
Ο τουρκικός τιμαριωτισμός
Φορολογία και καλλιεργητικά συστήματα
Το κοινοτικό σύστημα
Εμπόριο - ναυτιλία - βιοτεχνία
Η αποσύνθεση. Αλήπασας και άλλοι τοπάρχες
Οι ένοπλες δυνάμεις του έθνους. Κλέφτες-αρματολοί
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'. Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ '21
Η μάχη του Διαφωτισμού
Κέντρα - οργάνωση
Ο Ρήγας
Ο διωγμός των αγωνιστών
Ο στοχασμός του αγώνα. Κοραής
Το θέατρο βήμα φρονηματισμού
Ο τύπος
Σολωμός - Κάλβος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'. ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΔΟΥΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Πρώιμες κινήσεις στον ελληνικό χώρο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'. Ο ΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ
Ρήγας
"Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον"
"Φιλόμουσος Εταιρεία"
"Φιλική Εταιρεία"
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε'. Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΑ ΡΟΥΜΑΝΙΚΑ ΠΡΙΓΚΙΠΑΤΑ
Ο Υψηλάντης διαβαίνει τον Προύθο
Φιλική και Τούντορ Βλαντιμιρέσκου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ'. Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Το κλίμα στις παραμονές
Η σύναξη στη Βοστίτσα
Ο σπινθήρας στο Μοριά
Στρατηγικός στόχος: Τριπολιτζά
Η Επανάσταση στις άλλες περιοχές
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ'. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Αντίδραση των Τούρκων
Οι Άγγλοι στο πλευρό των Τούρκων
Η Ρωσία ενθαρρύνει την Επανάσταση
ΗΠΑ και Ελληνική Επανάσταση
Ο φιλελληνισμός
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η'. Ο ΤΑΞΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ
Η ολιγαρχία οικειοποιείται τις νίκες των μαζών
Κορύφωση της αντίθεσης. Βέρβαινα
Οι κοτζαμπάσηδες ενισχύονται
Ο Κολοκοτρώνης παίρνει την Τριπολιτζά
Πελοποννησιακή Γερουσία
Η Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ'. ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Η οργανωτική ανικανότητα της κοτζαμπάσικης εξουσίας
Η "πανάκεια" του βασιλιά
Εξέγερση και καταστροφή της Χίου
Καταστροφή στου Πέτα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι'. Η ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ ΔΟΛΙΟΦΘΟΡΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η καταστροφή του Δράμαλη
Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγιού
Η Εθνοσυνέλευση στο Άστρος
Το πρόβλημα της εξουσίας
Το πρόβλημα της γης
Διχασμός της εξουσίας και πρώτος εμφύλιος πόλεμος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ'. ΟΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ 1823
Όψη του ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου
Πολεμικές κινήσεις των Τούρκων στα 1823
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΒ'. ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΚΑΡΑΒΟΚΥΡΑΙΟΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
Το ναυτικό κεφάλαιο εκτοπίζει τη φεουδαρχία του Μοριά
Τα πολεμικά γεγονότα του 1824
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΓ'. Η ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ ΑΠΕΙΛΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Νέο σχέδιο του σουλτάνου
Πρώτες συγκρούσεις με τον εχθρό
Ο λαός εξεγείρεται και ζητεί τον Κολοκοτρώνη σαν ηγέτη
Ο Κολοκοτρώνης συναγείρει το Μοριά
Η προδοτική κίνηση να πουληθεί η Ελλάδα στους Άγγλους
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ'. ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Ο Ρεσίντ Μεχμέτ Κιουταχής εκστρατεύει στη Δυτική Ελλάδα
Αλλαγή της μορφής επιχειρήσεων
Ο Ιμπραήμ στο Μεσολόγγι
Εκδηλώνεται η επίθεση
Η Έξοδος
Η Γ' Εθνική Συνέλευση
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΕ'. Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΣΩΖΕΙ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το φάσμα του τρόμου πάνω από το Μοριά
Μοριάς και Ρούμελη στο νέο σχέδιο δράσης
Ένας θανάσιμος κίνδυνος. Το προσκύνημα
"Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους"
Η Μεσσηνία υφίσταται τις καταστροφές του εχθρού
Το αρχικό πρωτόκολλο του Λονδίνου. Ανακωχή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΤ'. Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Καταστροφή του ενωμένου τουρκοαιγυπτιακού στόλου
Πολιτικά παρασκήνια της ναυμαχίας
Ο Καποδίστριας έρχεται στην Ελλάδα. Χάος
Το πολιτικό του πορτρέτο. Πρώτα μέτρα σαν κυβερνήτης
Ρωσοτουρκικός Πόλεμος
Γαλλικός στρατός στην Ελλάδα. Τα σύνορα του νέου κράτους
Το οριστικό πρωτόκολλο του Λονδίνου
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Λεπτομέρειες

1821
Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)
ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ
Εκδότης ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Χρονολογία Έκδοσης Σεπτέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 402

Παρουσίαση

Η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 αποτελεί σημαντική ευκαιρία για να προσεγγίσουμε και να γνωρίσουμε βαθύτερα τα γεγονότα που οδήγησαν στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους, όπως και τις τοπικές και διεθνείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες αυτά εκδηλώθηκαν.
Η ιστορική αποτίμηση της Επανάστασης του 1821, όπως και κάθε άλλου ιστορικού γεγονότος, εκκινεί από συγκεκριμένη ταξική οπτική, συνδέεται αντικειμενικά με τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα κι επομένως αξιοποιείται και στη διαμόρφωση συγκεκριμένης συνείδησης αναφορικά με το επιθυμητό μέλλον. Συνεπώς, αποτελεί πρωταρχική ανάγκη και αναπόσπαστη πλευρά της σημερινής ιδεολογικής-πολιτικής και ταξικής πάλης και της αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας τόσο η αποδέσμευση της εργατικής τάξης και γενικά των λαϊκών στρωμάτων από το σύνολο των εκδοχών της αστικής ιστοριογραφίας όσο και η εξαγωγή χρήσιμων -από τη σκοπιά τους- ιστορικών συμπερασμάτων από την Επανάσταση του 1821. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Η ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΗΡΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
του Μάκη Μαΐλη
Η ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΓΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ
του Διονύση Αρβανιτάκη
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΜΑ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
του Χρήστου Κούκου
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
των Στρατή Δουνιά - Χρήστου Κούκου
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (18ος - ΑΡΧΕΣ 19ου ΑΙΩΝΑ). Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
του Μηνά Αντύπα
Ο ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 - Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
του Αναστάση Γκίκα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
του Τηλέμαχου Λουγγή
ΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821
της Μαρίνας Λαβράνου
"ΕΜΦΥΛΙΕΣ" ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ "ΕΜΦΥΛΙΟΙ" ΠΟΛΕΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
του Κώστα Σκολαρίκου
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
της Αλέκας Παπαρήγα
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ
Πηγές και βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 1821-1832
ΜΠΟΖΙΚΗΣ ΣΙΜΟΣ
Εκδότης ΑΣΙΝΗ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 576
Πρόλογος ΠΙΖΑΝΙΑΣ ΠΕΤΡΟΣ
Επιμέλεια ΚΟΥΤΣΙΑΝΟΥ ΜΑΡΙΑ
Παρουσίαση

Αντίθετα απ' ό,τι θα περίμενε κανείς, 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης, η βιβλιογραφική συγκομιδή στα οικονομικά του Αγώνα εξακολουθεί να είναι ισχνή. Στο βιβλίο αυτό συγκεντρώνονται, καταγράφονται και εξετάζονται για πρώτη φορά με συστηματικότητα, από ανέκδοτες κυρίως πηγές, σειρές προϋπολογισμών και ισολογισμών της κεντρικής διοίκησης, εκτεταμένα και συνεχή ποσοτικά στοιχεία για τις δαπάνες και τα κυριότερα έσοδα (φόροι, έρανοι, εκποιήσεις εθνικών κτημάτων, λείες-λάφυρα), τα βασικά κονδύλια των εξωτερικών δανείων σε συνδυασμό με τη χρήση τους, σε κάθε περίπτωση μέσα από λεπτομερείς πίνακες, χάρτες και διαγράμματα.
Αρχικά, εντοπίζονται διεργασίες στις οποίες προοιωνίζεται ο χώρος των οικονομικών του Αγώνα στο πλαίσιο της Φιλικής Εταιρείας και κατά τους πρώτους μήνες της Επανάστασης. Στη συνέχεια, δίνεται έμφαση στο τμήμα του παραπάνω χώρου που άρχισε να παίρνει τη μορφή των δημόσιων οικονομικών. Έτσι, αναδεικνύονται οι δημοσιονομικοί θεσμοί και οι συναφείς με αυτούς πρακτικές, η λειτουργία και η στελέχωση της Διοίκησης, οι μηχανισμοί και η έκταση του δημόσιου οικονομικού χώρου με βάση διαδοχικούς γενικούς λογαριασμούς. Έπειτα, με βάση τα δημόσια έσοδα και τα δάνεια του Λονδίνου (1824-1825) επανεξετάζονται διαδεδομένες ιδέες για την πορεία της Ελληνικής Επανάστασης και εντοπίζεται η σημασία τους στη διαμόρφωση ενιαίου εθνικού πολιτικού κέντρου, μέσα από τις αμοιβαιότητες, τις διενέξεις και τις ανοιχτές ρήξεις στους κόλπους της εθνικής Διοίκησης για την πρωτοκαθεδρία στον έλεγχο των πόρων και τη διεύθυνση των «αρμάτων» με βάση την εγκαθιδρυμένη αρχή του νόμου.
Εντέλει, οι παραπάνω όψεις οδηγούν σε μια ενδελεχή κατανόηση των οικονομικών του Αγώνα και σε νέες ερμηνείες σχετικά με την καθιέρωση-λειτουργία σύγχρονων θεσμών και τη συγκρότηση του νέου εθνικού κράτους στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης και μας επιτρέπουν να ελέγξουμε κριτικά τις κυριότερες ιστοριογραφικές ερμηνείες από την εποχή του Α. Ανδρεάδη που τοποθετούν την ουσιαστική αφετηρία αυτών των διαδικασιών στο 1828. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
Το νέο διαχειριστικό πεδίο που οριοθετεί η Φιλική Εταιρεία
Η κοινή οικονομία κατά τους πρώτους μήνες της Επανάστασης
Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Θεσμοί-οργανισμοί του οικονομικού κλάδου της εθνικής Διοίκησης
Πολιτικά στελέχη οικονομικού κλάδου και αναδυόμενο πολιτικό κέντρο
Η ενίσχυση της σημασίας σύγχρονων πρακτικών στον χώρο της Διοίκησης
ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΕΣ
Προϋπολογισμός και νομιμοποιημένη διαχείριση
Μια επαναπροσέγγιση στον προϋπολογισμό του 1823
Νέα στοιχεία για την πρακτική του προϋπολογισμού, 1824-1827
Προϋπολογισμοί 1828-1832: Προς την παγίωση της πρακτικής
ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΣΗ
Τομές στη σφαίρα της δημοσιονομικής διαχείρισης
Οι γενικοί ισολογισμοί 1822-1827: Το δημοσιονομικό κύκλωμα και η έκτασή του
- Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΟΔΟΙ ΚΑΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ
Η γρήγορη προσαρμογή στη φορολόγηση και πτυχές του φορολογικού μηχανισμού
Γεωγραφική εξάπλωση και εξέλιξη της υπό διαμόρφωση φορολογικής επικράτειας
ΑΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗΣ» ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ
Λάφυρα και θαλάσσιες λείες
Εθνικά φθαρτά κτήματα και εθνικές γαίες
Εσωτερικοί έρανοι και συνεισφορές εξωτερικού
ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΟΙ ΠΟΡΟΙ
Δυναμικές υπέρ της σύναψης εξωτερικού δανείου
Πρόσκαιρη διεθνής πίστωση: κύρια κονδύλια, όροι, θεσμικές προεκτάσεις
Η πολιτική σημασία της κεντρικής πρόσβασης σε οικονομικούς πόρους
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΙ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΠΙΝΑΚΩΝ, ΧΑΡΤΩΝ, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΩΝ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
ΤΕΚΜΗΡΙΑ, ΑΝΑΨΗΛΑΦΗΣΕΙΣ, ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
ΚΡΕΜΜΥΔΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Εκδότης GUTENBERG
Χρονολογία Έκδοσης Φεβρουάριος 2016
Αριθμός σελίδων 232
Διαστάσεις 21x14
Επιμέλεια ΜΑΜΑΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Παρουσίαση

Με επίμονη και μακροχρόνια έρευνα, με συνολική και μικροσκοπική παρατήρηση, μπορεί κανείς να διακρίνει, όχι άνετα πάντως, ένα γενικό χαρακτηριστικό της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, να διακρίνει, αλλιώτικα, το στοίχημα ενός ολόκληρου έθνους - από αυτό και ο πρωτοποριακός ρόλος του εγχειρήματος.
Από την αρχή, την έναρξη της δηλαδή στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, μέχρι το τέλος της, που ως προς την πλήρη ικανοποίηση του αρχικού αιτήματος θα μπορούσε να το τοποθετήσει κανείς στο 1843, καθώς και στη διάρκεια της προετοιμασίας της, την Ελληνική Επανάσταση του 1821 διακρίνει μια διαρκής πάλη του νεωτερικού με το παραδοσιακό, του νέου εκείνη τη στιγμή με το παλαιό εκείνη τη στιγμή, σε όλες τις διαστάσεις, σε όλα τα μεγέθη και σε όλες τις εκφράσεις, η νεωτερικότητα πάλεψε, ακόμη και πολέμησε, την παράδοση και νίκησε. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
Περιεχόμενα
Πρόλογος
Εισαγωγικά
Στο δρόμο για το 1821 - Οι δυσκολίες και οι επιταχύνσεις
Στην έναρξη του αγώνα
Τα οικονομικά του αγώνα - Το ζήτημα των λαφύρων
Η ώρα των πολιτικών
Η επανάσταση και οι κοινωνικές διαφοροποιήσεις
Τα χρόνια των θριάμβων
Δυσκολίες, διχογνωμίες και η επέμβαση του αιγυπτιακού στρατού
1827, έτος ορόσημο: Νέα δεδομένα - Νέος συσχετισμός δυνάμεων
Στον μακρύ τον δρόμο της ανεξαρτησίας
Διακυβέρνηση Καποδίστρια: Η απόλυτη σύγκρουση του παλαιού με το νέο
Ας καταλήξουμε
Ευρετήριο

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΦΡΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΕΙΧΗ, 1821
ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
Εκδότης ΔΙΟΠΤΡΑ
Χρονολογία Έκδοσης Οκτώβριος 2020
Αριθμός σελίδων 352
Επιμέλεια ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ

Παρουσίαση

Η ιστορία ξεκίνησε με μια Εταιρεία, η οποία εμπνεύστηκε και οργάνωσε την επανάσταση. Ήταν μια Εταιρεία ξενιτεμένων, μια συντροφιά εμπόρων και υπαλλήλων, με ταπεινή όμως καταγωγή και σ' εκείνα τα χρόνια οι ταπεινοί δεν μπορούσαν να ξεκινήσουν μια επανάσταση. Την ανέθεσαν, λοιπόν, σ' αυτούς που μπορούσαν να την ξεκινήσουν, στους ομογενείς αριστοκράτες -τους πρίγκιπες της Ρωσίας, τους πρίγκιπες της Κωνσταντινούπολης, εξόριστους και μη-, στους προύχοντες, στους αρχιερείς. Αρκετοί από αυτούς συμμερίζονταν το όραμα για μια ελεύθερη πατρίδα.
Η επανάσταση ξεκίνησε αμήχανα, όπως συνήθως συμβαίνει με τις επαναστάσεις. Επιχείρησε να αποκτήσει κράτος και εξουσία μακριά από την πατρίδα για να νικήσει τον δυνάστη. Σχεδίασε φιλόδοξα χτυπήματα μέσα στην ίδια την πρωτεύουσα του εχθρού. Κινήσεις περίπλοκες, δύσκολες, που απέτυχαν κλείνοντας τον κύκλο της Εταιρείας και των οραμάτων όσων την ακολούθησαν.
Έπειτα, την υπόθεση της ελευθερίας ανέλαβαν οι προύχοντες και οι ιεράρχες του Μόριά, οι καραβοκυραίοι των νησιών, οι αρματολοί της Ρούμελης. Για να πετύχουν, όμως, χρειάζονταν τον λαό τους. Δεν γινόταν χωρίς αυτόν. Χρειάζονταν τους πολλούς Έλληνες, αυτούς που μισούσαν τον τύραννο όσο και τη δική τους μιζέρια, που δεν διάβαζαν Διαφωτιστές, αλλά μέσα τους σιγόκαιγε ο κοινός πόθος για ελευθερία.
Με αίμα και πόνο έθρεψε ο λαός τον Αγώνα. Πάνω σε αυτά τα υλικά χτίστηκε το ελεύθερο ελληνικό κράτος μέσα στο οποίο ζούμε σήμερα. Δεν έγινε ιδανικό, όπως πολλοί ονειρεύτηκαν. Ήταν όμως η πατρίδα μέσα στην οποία οι πολλοί μπορούσαν να ονειρεύονται το καλύτερο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Λίγα λόγια σαν πρόλογος
Τα προλεγόμενα - Οθωμανοί και Έλληνες
Ο ελληνισμός στον αιώνα των Φώτων
Η εταιρεία των Φιλικών
Η επανάσταση των Φιλικών
Η Φιλική Εταιρεία σε πόλεμο
Το Μερικόν Σχέδιον Κωνσταντινούπολης
Ο Μοριάς
Το ξέσπασμα
Τα στρατόπεδα
Πίσω από τα τείχη
Μεταβίβαση εξουσίας
Η άλωση της Τριπολιτσάς
Το τέλος της οθωμανικής κοινωνίας του Μοριά
Αντί επιλόγου
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία

ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ ΚΑΙ ΧΛΑΜΥΔΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ 1821-1930
ΚΟΥΛΟΥΡΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ
Εκδότης ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
Χρονολογία Έκδοσης Οκτώβριος 2020
Αριθμός σελίδων 608

Παρουσίαση

Ξεκινώντας από το 1821, γενέθλια πράξη του σύγχρονου ελληνικού κράτους, και φθάνοντας στο 1930, όταν γιορτάζεται η επέτειος των πρώτων εκατό χρόνων ανεξαρτησίας, το βιβλίο αυτό αναλύει τις πολιτισμικές πρακτικές μέσω των οποίων αναπαριστάνεται, σκηνοθετείται, επιτελείται και «καταναλώνεται» το παρελθόν στον δημόσιο χώρο. Πρόκειται για μια κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της μνήμης κατά τον πρώτο κρίσιμο αιώνα του ελληνικού κράτους, όταν διαμορφώνεται ο Κανόνας της ιστορικής μνήμης που ορίζει και στηρίζει την εθνική ταυτότητα. Ο τρόπος που θυμόμαστε σήμερα την Ελληνική Επανάσταση, το πάνθεον των ηρωικών μορφών, η σχέση αρχαίας και νέας Ελλάδας και η θέση του Βυζαντίου συνδέονται με τόπους μνήμης, υλικούς και συμβολικούς, που οικοδομήθηκαν εκείνη την εποχή.
Πώς η ελληνική κοινωνία απομνημόνευσε το πρόσφατο και το απώτερο παρελθόν της - την Αρχαιότητα, το Βυζάντιο, την Ελληνική Επανάσταση και την «πολεμική δεκαετία» 1912-1922; Πώς η πολιτισμική μνήμη συνδέθηκε με τις πολεμικές εμπειρίες (νίκη ή ήττα, μαζικός θάνατος και πένθος, ήρωες και μάρτυρες); Πώς η νοηματοδότηση και η ερμηνεία του παρελθόντος έγιναν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ή σύγκρουσης ανάμεσα σε τοπικές και κοινωνικές ομάδες; Με έμφαση στην επιθυμία των ανθρώπων να «δουν» και να «βιώσουν» το παρελθόν, η μελέτη αξιοποιεί ένα μεγάλο εύρος πηγών, όπως ελαιογραφίες, λιθογραφίες, φωτογραφίες, μνημεία (ανδριάντες, προτομές, μνημεία πεσόντων), τελετές μνήμης και εθνικές επετείους, σκηνοθετημένα ιστορικά δρώμενα, tableaux vivants, αναβιώσεις αρχαίου δράματος και αρχαίων εθίμων, παρελάσεις και λαϊκά εμπορικά θεάματα. Η δραματοποίηση της ιστορίας και η ενσυναίσθηση, η επιδίωξη της αυθεντικότητας μέσω της αληθοφάνειας και εν τέλει η παραπλάνηση και η ψευδαίσθηση προσεγγίζονται ως στοιχεία μιας νεωτερικής ιστορικής συνείδησης που αναδύεται σχεδόν ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Ευρώπη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Η Χριστίνα Κουλούρη με εμπεριστατωμένη μελέτη προσφέρει σε όλους τους Έλληνες αναγνώστες την ευκαιρία να ζήσουν μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της τις γιορτές, τις τελετές δημόσιας μνήμης, τις περιπέτειες ανέγερσης των ανδριάντων των αγωνιστών, την πρώτη σύγχρονη Ολυμπιάδα και άλλα πολλά αληθινά συμβάντα τα οποία έλαβαν χώρα στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα στη χώρα μας. Εν κατακλείδι, πρόκειται για μία εναλλακτική αναγνωστική επιλογή την οποία θα έπρεπε να διαβάσει κάθε Έλληνας προκειμένου να γνωρίσει καλύτερα όχι το ίδιο το παρελθόν του, αλλά το πώς είδαν το παρελθόν αυτό οι γενιές πριν από αυτόν». (Λεύκη Σαραντινού, bookpress.gr, 19/01/2021)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ
ΗΡΩΕΣ, ΜΝΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΑΝΔΡΙΑΝΤΕΣ
ΜΑΧΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΑ
ΤΟ ΝΕΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ
ΠΟΜΠΕΣ ΚΑΙ ΔΡΩΜΕΝΑ: Η ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Η ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, 1821
ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΛΑΖΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Εκδότης ΔΙΟΠΤΡΑ
Χρονολογία Έκδοσης Μάρτιος 2021
Αριθμός σελίδων 280


Παρουσίαση

Προεπαναστατικά χρόνια. Μέσα από γλαφυρές και ενδιαφέρουσες αφηγήσεις διερευνώνται με κριτική ματιά οι πραγματικότητες των γυναικών στα Γιάννενα, την Αθήνα, τις Κυκλάδες, τη Χίο και την Ύδρα.
Η προετοιμασία του Αγώνα. Στον απόηχο του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, Φαναριώτισσες και γυναίκες της αναδυόμενης αστικής τάξης αναλαμβάνουν έντονη μορφωτική και πολιτιστική δράση.
Η Επανάσταση. Γυναίκες εν πολέμω. Μέσα από μια ποικιλία ιστορικών πηγών διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο έδρασαν οι γυναίκες στον πόλεμο, η επικουρική και ενίοτε η πολεμική τους δραστηριότητα. Γυναίκες ως "βάρος", γυναίκες ως "λάφυρο", γυναίκες στα χαρέμια.
Επώνυμες και διάσημες γυναίκες του 1821. Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και Μαντώ Μαυρογένους. Οι εξαιρετικές και ασυνήθιστες πράξεις τους τις έβγαλαν από την αφάνεια και τις έφεραν στο επίκεντρο συνταρακτικών εξελίξεων που ξεπερνούσαν τα κοινωνικά όρια του φύλου τους.
Οι μαζικές αιχμαλωσίες. Χριστιανός και μουσουλμάνες στην Πελοπόννησο, τη Νάουσα, τη Χίο, τα Ψαρά, την Κάσο και την Αθήνα αντιμετωπίστηκαν ως λεία πολέμου προς εκμετάλλευση και εμπόρευμα για προσπορισμό κέρδους.
Ο Καποδίστριας. Με φόντο τις πρώτες προσπάθειες συγκρότησης του ελληνικού κράτους, θίγονται ζητήματα μέριμνας των χιλιάδων εξαθλιωμένων προσφύγων, των ηθικών αμοιβών και των συντάξεων για τις χήρες των αγωνιστών, της γυναικείας εκπαίδευσης και της απουσίας των γυναικών από την πολιτική ζωή και τα πολιτειακά κείμενα του Αγώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Οι γυναίκες στον οθωμανικό ελλαδικό χώρο μέσα από τις αναφορές των περιηγητών
Οι γυναίκες στην προετοιμασία της Επανάστασης
Γυναίκες εν πολέμω
Επώνυμες γυναίκες του 1821: Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα και Μαντώ Μαυρογένους
Γυναίκες σκλάβες στα παζάρια της Ανατολής
Στο λυκαυγές της λευτεριάς
Γυναίκες στην εποχή του Καποδίστρια
Βιβλιογραφία
Σημειώσεις

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΟΘΩΜΑΝΩΝ
ΜΟΙΡΑΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ
Εκδότης ΤΟΠΟΣ (ΜΟΤΙΒΟ ΕΚΔΟΤΙΚΗ)
Χρονολογία Έκδοσης Σεπτέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 232
Επιμέλεια ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ

Παρουσίαση

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να φωτίσει μια σχετικά άγνωστη πτυχή της Ελληνικής Επανάστασης: Τις αντιδράσεις και τον τρόπο με τον οποίο οι Οθωμανοί προσέλαβαν και ερμήνευσαν το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα των Ελλήνων. Απευθύνεται τόσο στο εξειδικευμένο κοινό όσο και στον απλό αναγνώστη που επιθυμεί να κατανοήσει πληρέστερα τους κλυδωνισμούς και τις συνέπειες της Επανάστασης καθώς και της συνακόλουθης ίδρυσης του ανεξάρτητου κράτους στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Οι αναγνώστες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την εξέλιξη των γεγονότων της Επανάστασης μέσα από την οπτική της οθωμανικής πολιτικής ελίτ της Κωνσταντινούπολης, των χρονικογράφων της Πύλης και των Οθωμανών αξιωματούχων από περιοχές της περιφέρειας οι οποίες βρέθηκαν στο επίκεντρο των πολεμικών συγκρούσεων.
Το βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει συμβολή στην ανάδειξη ορισμένων πλευρών του 1821 και να δώσει νέα ώθηση στην ιστορική έρευνα, μέσα από το «μονοπάτι της νηφαλιότητας και του αναστοχασμού», στοιχείων που αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση ενός μείζονος γεγονότος όπως είναι η πράξη δημιουργίας του ελληνικού κράτους. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Κατάλογος συντομογραφιών
Πρόλογος
Εισαγωγή
1. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία πριν από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης
Σύνοψη της κατάστασης του οθωμανικού κράτους (18ος αιώνας-αρχές 19ου αιώνα)
Οι προσλήψεις της Γαλλικής Επανάστασης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Η προσέγγιση της επανάστασης του 1770 στην Πελοπόννησο και της πρώτης φάσης της Σερβικής Επανάστασης (1804-1813) από την οθωμανική εξουσία
2. Οι Οθωμανικές αντιδράσεις απέναντι στο Εικοσιένα τα πρώτα χρόνια της επανάστασης
Οι πρώτες οθωμανικές αντιδράσεις απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση
Ερμηνεία των πρώτων οθωμανικών αντιδράσεων για το Εικοσιένα
Οι προσλήψεις και οι αντιδράσεις των Οθωμανών της περιφέρειας
Οι θεωρήσεις των Οθωμανών χρονικογράφων και της λογιοσύνης για το Εικοσιένα
Οι οθωμανικές αντιδράσεις στην επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων
3. Οι οθωμανικές θεωρήσεις για την Ελληνική Επανάσταση ως την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους
Οι Οθωμανοί απέναντι στα κυριότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης ως την ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους
Η αντίδραση των Οθωμανών μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους και η διευθέτηση
των ζητημάτων μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών
4. Η επίδραση της Ελληνικής Επανάστασης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Η επίδραση της Ελληνικής Επανάστασης στην πνευματική ζωή και στην ιδεολογία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Οι μεταρρυθμίσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά τη δημιουργία του ελληνικού βασιλείου
Βιβλιογραφία

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΔΥΟ ΑΙΩΝΕΣ ΑΝΤΙΜΑΧΙΑΣ 1821-2021
ΚΟΝΤΟΓΙΩΡΓΗΣ Δ. ΓΙΩΡΓΟΣ
Εκδότης ΠΟΙΟΤΗΤΑ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 368

Παρουσίαση

Η δημιουργία του ελλαδικού απολυταρχικού κράτους το 1832, και μάλιστα ως θνησιγενούς προτεκτοράτου, σήμανε την ολοκληρωτική αποτυχία της ελληνικής επανάστασης και την εγκαινίαση μιας θανάσιμης αντιμαχίας με τον ελληνισμό, ο οποίος βίωνε αδιάκοπα από την αρχαιότητα έως τότε το ανθρωποκεντρικό γινόμενο της ελευθερίας, και μάλιστα στη φάση της οικουμένης.
Η ελληνική επανάσταση του 1821 απέβλεπε όντως στην ανάκτηση του κράτους της οικουμένης, την κοσμόπολη, με υπόβαθρο τις πόλεις/κοινά, δομημένες πολιτειακά με όχημα την εταιρική οικονομία και τη δημοκρατία. Το κράτος της απολυταρχίας αποτέλεσε εξαρχής ξένο σώμα στον κορμό του ελληνισμού και, ως εκ τούτου, έθεσε ένα προαπαιτούμενο προκειμένου να μην απορριφθεί: την αποβολή των ανθρωποκεντρικών του θεμελίων (των κοινών, της εταιρικής οικονομίας, της δημοκρατίας) από το σώμα της ελληνικής κοινωνίας και κατ' επέκταση του κοσμοπολιτειακού του προτάγματος. Για να υλοποιηθεί όμως το ζητούμενο, προϋπετίθετο να διαρρήξει ο ελληνισμός τη σχέση του με τις αξιακές κληρονομιές του, να αποξενωθεί από το πολιτισμικό του έρμα και να επανεκκινήσει την ιστόρησή του με ρήτρα τις οφειλές του στον "δυτικό κανόνα". Εφεξής ο "Νεοέλληνας" εδιδάσκετο να βλέπει τον εαυτό του με τα μάτια του κράτους της απολυταρχίας και της διάδοχης συνταγματικής/αιρετής μοναρχίας, δηλαδή με την (περιορισμένη) οπτική του μεταφεουδαλικού ανθρώπου.
Τα πεπραγμένα του ελλαδικού κράτους κυριαρχούνται από την εν λόγω αντιμαχία που απέληξε στην εκρίζωση των θεμελίων της ελληνικής ανθρωποκεντρικής οικουμένης και συνακόλουθα στην ολοκληρωτική εξαφάνιση του μείζονος ελληνισμού. Ακριβώς επειδή το εν λόγω κράτος αποτέλεσε εξαρχής ξένο σώμα προς την ανθρωποκεντρική ιδιοσυστασία της ελληνικής κοινωνίας, μεθαρμόσθηκε ταχέως σε ένα εκφυλιστικό ομοίωμα του δυτικού "παραδείγματος" και εντέλει σε ένα ιδιότυπο καθεστώς, οριζόμενο από την έννοια της κομματοκρατίας.
Η τελευταία αναλαμπή της απεχθούς αυτής εκδοχής της αιρετής μοναρχίας θα επανακάμψει στη διάρκεια της "μεταπολίτευσης", οπότε θα επιδοθεί σε μια άνευ προηγουμένου δήωση της ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα στη στοχοποίηση των πολιτιστικών της κληρονομιών που στοιχειοθετούν την πολιτική της ετερότητα και στο βάθος τον αντιστασιακό της χαρακτήρα. Οπωσδήποτε, η ιστόρηση των πεπραγμένων του ελληνισμού με μέτρο τα πεπραγμένα του έθνους αντί του κράτους είναι από μόνη της ικανή να φωτίσει τις εξελίξεις μετά την Επανάσταση και στο βάθος τα αίτια της ελληνικής κακοδαιμονίας στο πλαίσιο του κράτους έθνους.
Κατά τούτο, η διερώτηση για το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας διέρχεται από την εναρμόνισή της με τις ανθρωποκεντρικές καταβολές του ελληνικού κόσμου, με πρώτη τη μεταβολή πολιτείας, δηλαδή με την απόσειση της νεοτερικής αιρετής μοναρχίας και την εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής που αποτέλεσε το διαρκές ιδίωμα του ελληνισμού μέχρι το τέλος της τουρκοκρατίας, ως μόνη ικανή συνθήκη επαναφοράς της πολιτικής στο κοινό συμφέρον. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγικά προαπαιτούμενα
Ο ελληνισμός πριν από το 1821. Ο ελληνισμός της τουρκοκρατίας ως ομοθετική προέκταση της ελληνικής ανθρωποκεντρικής οικουμένης και η σχέση του με την Εσπερία
Ο ελληνισμός της τουρκοκρατίας και η αντιλογία ανάμεσα στον ελληνικό και στον δυτικό δρόμο της μετάβασης στη νεοτερικότητα
Η ανάγνωση του ελληνικού και του δυτικού κόσμου υπό το πρίσμα της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας
Οι πνευματικές και ιδεολογικές διεργασίες των Ελλήνων της τουρκοκρατίας για την εθνική ελευθερία
Η επανάσταση του 1821. Σχετικά με τον χαρακτήρα της επανάστασης και το κράτος του Καποδίστρια
Η προβληματική για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και το εθνικό ζήτημα
Ο ελληνικός κόσμος από έθνος κοσμοσύστημα και φορέας του ελληνικού δρόμου σε ιδεολογικό προσάρτημα του δυτικού δρόμου προς τη νεοτερικότητα και εκφυλιστικό ιδιώνυμο του μοναρχικού τύπου κράτους
Η διχαστική πόλωση στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, η αυταρχική παρέκκλιση του μοναρχικού καθεστώτος και οι ιδεολογικοί μαιανδρισμοί της άρχουσας τάξης της μεταπολίτευσης
Το ελληνικό σύνδρομο της διχόνοιας και οι μεθαρμόσεις της στο νεοελληνικό κράτος
Η Ελλάδα της μεταπολίτευσης, ο πελατειακός εκφαυλισμός του κράτους και το εγχείρημα της "αλλαγής λαού"
Επίλογος. Ο ελληνισμός σε σταυροδρόμι. Οι Έλληνες ως έθνος και ως κράτος στον σύγχρονο κόσμο
Γλωσσάρι για την κοσμοσυστημική γνωσιολογία
Ευρετήριο εννοιών και όρων
Ευρετήριο ονομάτων

Βιβλιοπωλείο ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΤΟ 1821 ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΑ (ΕΠΙΤΟΜΟ)
ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Εκδότης ΚΑΚΤΟΣ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 1995

Παρουσίαση

Ο κατά μόνον το γένος και το θρήσκευμά του διαφέρων είναι ένας άγιος, μπρος στον κατά μόνο το "κατεστημένο" του διαφέροντα.
- Οι Τούρκοι δεν ήσαν οι χειρότεροι... Ο ελληνικός λαός δε θάκανε την επανάσταση για ν' αποκαταστήσει και πολιτικά τους κοτζαμπάσηδες. Οι λέγοντες ότι η Επανάσταση ήταν μόνον Εθνική, ή είναι αδιάβαστοι, ή δε μας λένε την αλήθεια. Σκοτώνοντας τους Τούρκους ήξερε ότι σκοτώνει το σύμμαχο των κοτζαμπάσηδων. Χωρίς τον αφανισμό πρώτα αυτουνού, δεν μπόραε να ξεπάτωνε τους άλλους. Το ότι σ' αυτό η Επανάσταση γελάστηκε, δεν παειναπεί διόλου ότι τους εφείσθη. Θα τους πέρναε εν στόματι μαχαίρας. Το ότι νόμισε ότι για τούτο είχε καιρό, αυτό την έφαγε... Η Επανάσταση απότυχε... (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

ΤΟ 1821 ΚΑΙ Η ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ
ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ
Εκδότης ΚΑΚΤΟΣ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 1995
Αριθμός σελίδων 200

Παρουσίαση

Οι ανατρεπτικές θέσεις του Γιάννη Σκαρίμπα για την ελληνική ιστορία από το 1821 μέχρι τα πρόσφατα χρόνια, σε ένα βιβλίο που ο ίδιος «δεν το αφιερώνει – το πετάει καταπρόσωπο των ευνουχιστών της ιστορίας».
Το βιβλίο τούτο δεν το αφιερώνω...

...Το πετάω καταπρόσωπο των ευνουχιστών της Ιστορίας και των "άλλου-βρεχείτων" της αλήθειας.
(Γιάννης Σκαρίμπας, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Η Μητριαρχία - γενικώς
Ο Ανώτερος Κλήρος
Το 1821 και οι γεννίτσαροι
Το 1821 και η. . . Απελευθέρωση
Η μόνιμη Κατοχή των δημοσίων υπαλλήλων
Οι Έλληνες και η Υψηλή Πύλη (Πίλοι)
Καρδιές από γλυκίσματα
Το 1821 και οι Φιλέλληνες
Το "Αμαθείο" της Ιστορίας
Το "Αλλουβρεχείο" της Αλήθειας
Τα ουδετερόνια των μπουρζουάδων
Τα ακρωτήρια και οι άκρες των τυρίων
Αι πόρπαι της Αλεξοτίσσης
Χαβιαροπέψιοι ολου του κόσμου ενωθείτε. . . !
Θεοδωράκης ο ευδαιμων
Ο κ. με το μονόκλ!
ΑΝΕΝΤΡΟΠΟΙ!
Οι κκ. Κασμηρόπουλοι
Ιστορια: η καθωσπρεπεία Κυριών
Μην τους πιστεύετε
Οι σοφολογιώτατοι της Διασποράς
Η δουλοσύνη της Πατρίδος και η καταφυγή της Δύσης
Οι "μεγαλανδριστές"
Μία μόνον επανασταση. . . επιτρέπεται!
Οι συνσκυλολοίτες
Λεπτομέρειες

ΟΡΑΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΑΜΑΤΑ
Συγγραφέας : Ι. Μακρυγιάννης
Έτος έκδοσης : 1983, 4η ανατ. 2002
Αριθμός σελίδων : 319
Διαστάσεις : 17 x 24
Εκδόσεις: Μ.Ι.Ε.Τ (Μορφωτικόν Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης)

Η πρώτη έκδοση του άγνωστου ώς τότε απομνημονεύματος του Μακρυγιάννη Οράματα και θάματα (1983), εκατόν τριάντα χρόνια μετά τη συγγραφή του και εβδομήντα πέντε μετά την έκδοση τών Απομνημονευμάτων, υπήρξε μείζον εκδοτικό γεγονός με πολλαπλή σημασία. Το δεύτερο έργο του στρατηγού Μακρυγιάννη συγκέντρωσε το ενδιαφέρον φιλολόγων, ιστορικών, γλωσσολόγων, θεολόγων και άλλων ερευνητών, προκάλεσε ποικίλες συζητήσεις και αντιδράσεις, δέχτηκε σχόλια και ερμηνείες, που επιβεβαιώνουν τη διαχρονική αξία του. Τα Οράματα και θάματα συμπληρώνουν και επεκτείνουν καίρια τα Απομνημονεύματα και ολοκληρώνουν την πνευματική και συγγραφική φυσιογνωμία του Μακρυγιάννη.
Στη δεύτερη έκδοση (του 1985) αποκαταστάθηκαν τα λάθη που είχαν επισημανθεί στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από την πρώτη έκδοση· έτσι η μεταγραφή του χειρογράφου μπορεί να θεωρηθεί οριστική.
Παράλληλα, κυκλοφορεί και ένας τόμος με το χειρόγραφο του Μακρυγιάννη σε πανομοιότυπη έκδοση, σσ. 12 χ. α. + 297 (17 x 24).



Οράματα και θάματα. το χειρόγραφο

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, εκτιμώντας τη σημασία που έχει η παρουσίαση ενός νέου έργου του στρατηγού Μακρυγιάννη, θεώρησε σκόπιμο να δώσει στο κοινό, παράλληλα με την έκδοση του κειμένου, αποκαταστημένου κριτικά και φιλολογικά, και το ίδιο το χειρόγραφο σε πιστή φωτοτυπική αποτύπωση. Έτσι κάθε Έλληνας θα έχει μπροστά του το αδρό και απελέκητο γράψιμο του αγράμματου στρατηγού πολεμιστή (που έμαθε να γράφει στα τριάντα του χρόνια), πιστή και συγκινητική και αυτό απεικόνιση της αδάμαστης και ασυμβίβαστης προσωπικότητάς του.
Παράλληλα, η πανομοιότυπη αυτή έκδοση (όπως ειπώθηκε και στον Προλογό της έκδοσης του κειμένου) θα αποτελέσει ασφαλή βάση για τη μελέτη της γλώσσας και του ύφους του Μακρυγιάννη, και ακόμη, ενδεχομένως, θα μπορέσει να συμβάλει στην πληρέστερη αποκατάσταση ή διόρθωση του κειμένου στα σημεία που παρέμειναν προβληματικά στους σημερινούς εκδότες.

Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως
Συγγραφέας : Thomas Gordon
Μετάφραση : Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Φιλολογική επιμέλεια: Λαμπρινή Τριανταφυλλοπούλου
Συνεπιμελητές: Άγγελος Μαντάς, Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος
Εισαγωγή: Αγλαΐα Κάσδαγλη
Πρόλογος: Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος
Έτος έκδοσης : 2015, 1η ανατ. 2017
Αριθμός σελίδων : 1617 (3 τόμοι)
Διαστάσεις : 14 x 21 εκ.
ISBN set : 978-960-250-547-2

Το βιβλίο αυτό του Βρετανού φιλέλληνα Τόμας Γκόρντον (1788-1841) συγκαταλέγεται στα πρωιμότερα έργα που γράφτηκαν για την Ελληνική Επανάσταση και από την αρχή θεωρήθηκε ένα από τα σοβαρότερα και εγκυρότερα. Σημαντική είναι άλλωστε η επίδραση που άσκησε στις πολύ γνωστές σήμερα ιστορίες του Τζορτζ Φίνλεϋ και του Σπυρίδωνος Τρικούπη. Γόνος πλούσιας σκοτσέζικης οικογένειας, ο Τόμας Γκόρντον (Θωμάς Γόρδων επί το ελληνικότερον) σπούδασε στο Ήτον και στην Οξφόρδη. Η κλασική παιδεία του εξηγεί ως ένα βαθμό τον ενθουσιασμό του για την Ελλάδα και την ανάμειξή του στις ελληνικές υποθέσεις. Σε όλη τη διάρκεια του πολέμου για την ανεξαρτησία της Ελλάδας ο Γκόρντον πρόσφερε την αμέριστη υλική και ηθική συμπαράστασή του στον αγώνα των Ελλήνων, κυρίως από τη Σκοτία. Και για δύο μάλλον σύντομα χρονικά διαστήματα συμμετείχε ενεργά σε αυτόν τον αγώνα: πρώτα στις αρχές της Επανάστασης, οπότε πολέμησε υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και έλαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, και κατόπιν το 1826-1827. Αυτή η δεύτερη και πιο μακρόχρονη περίοδος της άμεσης συμμετοχής του συνέπεσε με τους καταστροφικούς εμφυλίους πολέμους και την εισβολή του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Στην περίπτωση αυτή, ειδική αποστολή του Γκόρντον ήταν να φέρει στους Έλληνες το τελευταίο ποσόν του δευτέρου αγγλικού δανείου, διατηρώντας απόλυτο έλεγχο της διαχείρισής του. Μεταξύ άλλων, επιχείρησε να αναδιοργανώσει μαζί με τον Φαβιέρο τον τακτικό στρατό και ηγήθηκε (ως την παραίτησή του) της αποτυχημένης εκστρατείας του Φαλήρου. Μετά τη λήξη των πολεμικών επιχειρήσεων και ως τον θάνατό του, η ζωή του Γκόρντον μοιράστηκε μεταξύ των δύο τόσο διαφορετικών τόπων που είχε αγαπήσει: της Σκοτίας και της Ελλάδας. «Το έργον είνε σπουδαίον και το επόνεσα», έγραφε τον Νοέμβριο του 1903 ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στον Γιάννη Βλαχογιάννη για το βιβλίο του Γόρδωνα. Και η μετάφραση του έργου είναι επίσης σπουδαία. Όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος: «Παρά τα βάσανά του, ο Παπαδιαμάντης μεταφράζει στοργικά τον Γόρδωνα. Και μολονότι η καθαρεύουσά του είναι εδώ επισημότερη, δεν βρισκόμαστε μακριά από το θαυμαστό γλωσσικό αμάλγαμα των διηγημάτων του».


Μ.Ι.Ε.Τ

GUNNAR HERING
Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία και ο φιλελληνισμός
Μετάφραση Αγαθοκλής Αζέλης
A' έκδοση
Έτος 03/2021
Εκδόσεις:Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Τίτλος πρωτότυπου:Gunnar Hering, «Der griechische Unabhaengigkeitskrieg und der Philhellenismus»
στο Alfred Noe (επιμ.), Der Philhellenismus in der westeuropäischen Literatur 1780-1830

Η ελληνική επάνασταση του 1821 υπήρξε γεγονός με ισχυρότατο αντίκτυπο στον ευρωπαϊκό χώρο αλλά και στην Αμερική, προκαλώντας ένα κύμα συμπάθειας που ανάλογό του δεν εκδηλώθηκε προς κανέναν άλλο λαό κατά την προσπάθεια της εθνικής του χειραφέτησης. Η εξοικείωση με τον πολιτισμό της ελληνικής Αρχαιότητας, οι ιδέες του Διαφωτισμού, αλλά και η αυθόρμητη στήριξη προς έναν χριστιανικό λαό που εξεγέρθηκε εναντίον των αλλόπιστων δυναστών του, ήταν προφανή κίνητρα για να διαμορφωθεί εξ αρχής μια στάση αλληλεγγύης προς τους επαναστατημένους Έλληνες. Την ίδια στιγμή, ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία επηρέαζε τις γεωπολιτικές ισορροπίες και εντασσόταν στο διεθνές διπλωματικό παίγνιο της εποχής.

Για το ευρύ φάσμα των εκδηλώσεων συμπαράστασης προς τους Έλληνες πολιτογραφήθηκε ο όρος φιλελληνισμός. Η μελέτη του Gunnar Hering, που αποτέλεσε την κατακλείδα της επιστημονικής συνεισφοράς του μεγάλου Γερμανού ιστορικού και ελληνιστή, αλλά και γνήσιου φιλέλληνα, αποτελεί μια γενική επισκόπηση της φιλελληνικής κίνησης στην Ευρώπη και την Αμερική. Με μια συνθετική προσέγγιση, σήμα κατατεθέν του συνολικού ερευνητικού του έργου, ο Hering, ορίζοντας αρχικά τα ιστορικά συμφραζόμενα, επιχειρεί την απογραφή των στόχων και των ιδεολογικών θέσεων που συνδιαμόρφωσαν τη βάση του φιλελληνισμού, εξετάζει την οργάνωση και τις μορφές καθοδήγησής του, αναλύει τις κοινωνικές καταβολές όλων αυτών των ανθρώπων που στρατεύτηκαν στη φιλελληνική κίνηση και επισκοπεί τα ιστορικά, λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα που συνδέονται με τη φιλελληνική δράση. Στόχος του είναι να αναδείξει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα του κινήματος, ανασκευάζοντας μονοδιάστατες ερμηνείες, με χαρακτηριστική εκείνη που το συνδέει με μια απλοϊκή αρχαιολατρία.


Ο Gunnar Hering (Γκούνναρ Χέρινγκ) (1934–1994) σπούδασε ιστορία και βαλκανιολογία και αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Υφηγητής του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ, καθηγητής Ιστορίας της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο του Γκέττινγκεν και καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, συνέβαλε καθοριστικά στην αναβάθμιση και τη δημιουργική πορεία του Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στη Βιέννη. Γνώστης των περισσότερων βαλκανικών γλωσσών, δημοσίευσε μελέτες για πολιτικά, κοινωνικά, πνευματικά και ιδεολογικά ζητήματα της νεότερης βαλκανικής και ελληνικής ιστορίας. Μείζονα θεωρούνται τα έργα του Oekumenisches Patriarchat und europaeische Politik (1620–1638), Βησμπάντεν 1968 (ελλ. έκδ. Οικουμενικό Πατριαρχείο και ευρωπαϊκή πολιτική, 1620-1638, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 1992), και Die Politischen Parteien in Griechenland 1821–1936, Μόναχο 1992 (ελλ. έκδ. Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, 2 τόμοι, Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2006). Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης θα κυκλοφορήσει επίσης το δοκίμιό του Ο ελληνικός πόλεμος της ανεξαρτησίας και ο φιλελληνισμός.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγή του μεταφραστή
Ο αγώνας για την ανεξαρτησία
Ο αγώνας για την ανεξαρτησία στη διεθνή πολιτική
Φιλελληνισμός
Διαστάσεις του φιλελληνισμού
Οι φιλέλληνες
Οργάνωση και μορφές καθοδήγησης
Η ιδεολογία των φιλελλήνων
Γραπτός λόγος και τέχνη του φιλελληνισμού
Ευρετήριο


Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

 


Αλεξάνδρα Β., για το ''Ιστορία του Κόσμου''

ISTORIA
23/3/2021